Ο κατασταλτικός πολιτισμός του Μουσείου Ακροπόλεως

Tην περασμένη Παρασκευή (24/7) έγινε γνωστό, ακόμα και από τα τηλεοπτικά δελτία (Mega), το γεγονός της λογοκρισίας από τη διεύθυνση του νέου μουσείου της Ακροπόλεως σε ένα animation φιλμάκι που προβάλλεται στον προθάλαμο της γυάλινης πτέρυγας με τα γλυπτά του Παρθενώνα. Το φιλμάκι αυτό είναι ένα δημιούργημα του σκηνοθέτη Κώστα Γαβρά, που πριν την προβολή του στο μουσείο είχε προβληθεί και στην καμπάνια της Πολιτιστικής Ολυμπιάδας το 2004 σε εκδηλώσεις στη Νέα Υόρκη. Ο στόχος του, σύμφωνα με τον σκηνοθέτη, είναι να δείξει σύντομα την ιστορία της κακομεταχείρισης του μνημείου της Ακροπόλεως από τους πρωτοχριστιανικούς χρόνους μέχρι την απομάκρυνση των γλυπτών από το λόρδο Έλγιν και την κατάληξή τους στο Βρετανικό Μουσείο, ώστε να προωθηθεί η ιδέα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα στο φυσικό τους χώρο (όποιος θέλει να δει το φιλμάκι του Κώστα Γαβρά, πριν τη λογοκρισία ας ακολουθήσει τον παρακάτω σύνδεσμο: http://www.youtube.com/watch?v=1rFgq7MsRe8).

Εκκλησιαστικοί κύκλοι αντέδρασαν στην προβολή του εν λόγω φιλμ, λόγω της εμφάνισης σε αυτό ρασοφόρων φιγούρων που καταστρέφουν τη διακόσμηση του μνημείου (μια αναφορά του Γαβρά στους βανδαλισμούς των ζηλωτών χριστιανών του 5ου μ.Χ. αιώνα). Πίεσαν λοιπόν τη διοίκηση του νέου Μουσείου της Ακροπόλεως να λογοκρίνει το φιλμάκι και να εξαφανίσει τις συγκεκριμένες - διάρκειας περίπου 50 δευτερολέπτων - σκηνές. Πράγμα που έγινε!

Ο Κώστας Γαβράς αντέδρασε με τη σειρά του λέγοντας: "Οι θρησκόληπτοι που άλλοτε ακρωτηρίαζαν τα αγάλματα, σήμερα επεμβαίνουν και κόβουν τις εικόνες". Και συνεχίζει: "Οι νόμοι που προστατεύουν τα Πνευματικά Δικαιώματα των Δημιουργών (Droits d'Auteur) απαγορεύουν ρητά οποιαδήποτε αλλαγή σε μία κινηματογραφική ταινία χωρίς τη συγκατάθεση του σκηνοθέτη" (πηγή: http://www.tvxs.gr/v17090).

Έκτοτε ξεκίνησε ένας πολύ ζωντανός διάλογος σε διάφορα blogs, όπου μπορεί να διαβάσει κανείς απόψεις που υποστηρίζουν τη συγκεκριμένη πράξη λογοκρισίας (εμπρός στο στρατηγικό όραμα της επιστροφής των μαρμάρων), ακόμα και για το ότι ο Γαβράς δεν δικαιούται να έχει άποψη για τον Παρθενώνα (πόσω μάλλον να την προβάλλει μέσω φιλμ) επειδή δεν είναι ιστορικός και αρχαιολόγος (σαν να λέμε ότι το δικαίωμα της ψήφου πρέπει να το διατηρήσουν μόνο οι πτυχιούχοι των πολιτικών επιστημών). Βαφτίζεται δηλαδή ως εμπόδιο της επιστροφής των γλυπτών του Παρθενώνα στην Ελλάδα η σκηνοθετική άποψη του Κώστα Γαβρά, που μάλιστα, αξιοποιήθηκε ως διαφημιστικό τέχνασμα από τη διοίκηση του μουσείου, η οποία υποχώρισε εκ των υστέρων και άτακτα εμπρός στις παντοδύναμες πιέσεις των ελληνορθόδοξων ιεραρχών.

Να λοιπόν το καμάρι της Ελλάδας των τελευταίων μηνών! Το νέο μουσείο της Ακρόπολης, του οποίου η λειτουργία δεν προωθεί μόνο τις μικροπολιτικές επιδιώξεις των εκάστοτε τυχάρπαστων, αλλά συντελεί στην ίδια την παραχάραξη της ιστορίας - τη στιγμή που ρόλος του είναι να την αναδεικνύει.

Αλλά από την άλλη κάποιος μπορεί να πει: πώς είναι δυνατόν να αναδείξει αυτό το μουσείο την κληρονομιά της αρχαίας Ελλάδας τη στιγμή που χτίστηκε επάνω στην αρχαία Ακαδημία Αθηνών και την κατέστεψε ολοσχερώς; (πηγή: http://newacropolismuseum.blogspot.com/). Να υπάρχει σε αυτό το γεγονός κάποιο σημειολογικό ενδιαφέρον;

Με την παραπάνω άτακτη και βιαστική παράθεση των σχετικών γεγονότων θέλησα να δημιουργήσω τη βάση ώστε να διατυπώσω μια θέση. Αν και δεν πιστεύω ότι αυτό που λείπει κυρίως σήμερα από την Ελλάδα είναι τα γλυπτά του Παρθενώνα, αν και δεν με γοητεύει το κτίριο που αποφάσισαν να χτίσουν στην περιοχή του Μακρυγιάννη για να συμβολίσει τη σοβαρή πρόθεση της Ελλάδας να διεκδικήσει τη συγκεκριμένη επιστροφή (όσο περισσότερο και υψηλότερο τσιμέντο τόσο πιο σοβαρός ο συνομιλητής;), θα χαιρόμουν με την επίτευξη του στόχου της παθιασμένης Μελίνας Μερκούρη και τόσων άλλων επίμονων και ρομαντικών ελλήνων. Θα ήθελα να αναλάβει κάποιος το εγχείρημα της επιστροφής των μαρμάρων του Παρθενώνα με σκοπό να αναδείξει αυτό που λέγεται "αρχαιοελληνικό πνεύμα". Αυτό που δεν έχει να φοβηθεί τίποτα από τις συγκυριακές και προσωρινές μόνο μικροπολιτικές τεχνικές και που απευθύνεται σε όλο τον κόσμο, όχι ως ιδιοκτησία αλλά ως αφήγηση.

Συνδυάζοντας όμως όλα τα προηγούμενα, ντρέπομαι. Και αυτή η ντροπή έρχεται να προστεθεί σε τόσα άλλα παρόμοια συναισθήματα, που η χώρα μας δημιουργεί με ιδιαίτερη ευκολία και συχνότητα. Και το αποτέλεσμα είναι κούραση χωρίς εργασία, εργασία χωρίς μεράκι και στο τέλος ματαιότητα και παραίτηση. Να ήρθε άραγε ο καιρός μου να πάω στην Εκκλησία, να αναζητήσω κουράγιο και σωτηρία;