Δεκέμβριος 2009: Νομικοί για την πρακτική των μαζικών συλλήψεων και προσαγωγών

Απόσπασμα από ρεπορτάζ του Χρήστου Ζέρβα, Κυριακάτικη Ελευθεροτυπία, 13 Δεκεμβρίου 2009 Για καταφανή παραβίαση των δικαιωμάτων των πολιτών να συναθροίζονται και να διαδηλώνουν έκανε λόγο ο αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου της Αθήνας Θ. Σχινάς. «Πρόκειται για υπερβολικά, εκφοβιστικά μέτρα, που οδηγούν σε νέο φακέλωμα. Οι συλλήψεις έγιναν προληπτικά για να μη συμμετάσχουν στην πορεία» τονίζει ο κ. Θ. Σχινάς. Την ίδια άποψη έχουν και δύο κορυφαίοι νομικοί. Τους ρωτήσαμε εάν είναι νόμιμες, σύμφωνα με το ισχύον δίκαιο, οι προληπτικές, μαζικές συλλήψεις-προσαγωγές πολιτών. Ο Ν. Παρασκευόπουλος, καθηγητής ποινικού δικαίου στο ΑΠΘ, μας τονίζει: «Η ελληνική έννομη τάξη και το Σύνταγμα κατοχυρώνουν την ατομική ενοχή ως προϋπόθεση ευθύνης καθώς και την αρχή της αναλογικότητας. Αυτό σημαίνει ότι οι πολιτικές μηδενικής ανοχής εξειδικευόμενες με αθρόες συλλήψεις ή προσαγωγές δεν έχουν θέση στο ελληνικό κράτος δικαίου. Σε ανύποπτο χρόνο (2003), ο Συνήγορος του Πολίτη αλλά και το αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ. με προσεγμένη εγκύκλιό του, είχαν επισημάνει ότι, κατά τον νόμο (Π.Δ. 141/1991), προσαγωγή επιτρέπεται μονο σε δύο περιπτώσεις: αν ο πολίτης δεν έχει δελτίο ταυτότητας και αν η εξατομικευμένη συμπεριφορά του -και όχι απλώς ο χρόνος, ο τόπος ή οι περιστάσεις- κινεί υπόνοιες διάπραξης συγκεκριμένου εγκλήματος. Η προσαγωγή στην αστυνομία άλλωστε έχει σοβαρές συνέπειες για τον πολίτη. Οχι μόνο λόγω ταλαιπωρίας και ανησυχίας αλλά και επειδή η καταχώριση των στοιχείων του σ' έναν κατάλογο υπόπτων μπορεί να τον βαραίνει καθοριστικά στο μέλλον». Και ο καθηγητής συνταγματικού δικαίου Κ. Χρυσόγονος είναι κατηγορηματικός: «Το άρθρο 6 παρ. 1 του συντάγματος ορίζει ότι κανένας δεν συλλαμβάνεται ούτε φυλακίζεται χωρίς αιτιολογημένο δικαστικό ένταλμα, εκτός αν πρόκειται για αυτόφωρο έγκλημα. "Σύλληψη" κατά την έννοια αυτής της διάταξης είναι γενικά η υποβολή προσώπου στη φυσική εξουσία κρατικών οργάνων με σκοπό ή αποτέλεσμα την (προσωρινή έστω) στέρηση της ελευθερίας του. Επομένως περιλαμβάνεται εδώ η βίαιη προσαγωγή υπόπτου ή μάρτυρα και απαιτείται να συντρέχουν και γι' αυτή οι ίδιες προϋποθέσεις, δηλαδή δικαστικό ένταλμα ή αυτόφωρο έγκλημα. Είναι άρα αντισυνταγματική η πρόβλεψη του άρθρου 74 παρ. 5 π.δ. 141/1991 ότι ο αστυνομικός υπάλληλος "οδηγεί στο αστυνομικό κατάστημα για εξέταση άτομα τα οποία στερούνται στοιχείων αποδεικτικών της ταυτότητάς τους ή εξαιτίας του τόπου, του χρόνου, των περιστάσεων και της συμπεριφοράς τους δημιουργούν υπόνοιες διάπραξης εγκληματικής ενέργειας". Η παραπάνω διάταξη επιχείρησε απλώς να περιβάλει με έναν, μάλλον διάτρητο, μανδύα νομιμοφάνειας τη συνήθη, όσο και αντισυνταγματική, πρακτική βίαιης προσαγωγής (στην ουσία προσωρινής σύλληψης και κράτησης) υπόπτων στα αστυνομικά τμήματα. Ολα αυτά συνιστούν διαρκή καταστρατήγηση του άρθρου 6 παρ. 1 του συντάγματος και ενδεχομένως και του άρθρου 3 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (εξευτελιστική μεταχείριση)». Σχετικοί συνδέσμοι: Νόμιμες προϋποθέσεις προσαγωγών και αστυνομικών ερευνών, Συνήγορος του Πολίτη, Ιούνιος 2003 Σκούπα σε δικαιώματα, αξιοπρέπεια, Ελευθεροτυπία, 15 Οκτωβρίου 2009 Μηνυτήρια αναφορά για "προληπτικές" προσαγωγές κλπ., Εναλλακτική Πρωτοβουλία Δικηγόρων Θεσσαλονίκης, 15 Δεκεμβρίου 2009 Πρακτικά Βουλής, ΙΓ’ Περίοδος Προεδρευόμενης Κοινοβουλευτικής Δημοκρατίας, Σύνοδος Α’, Συνεδρίαση ΚΘ’, Παρασκευή 11 Δεκεμβρίου 2009 Πυρά Χρυσοχοΐδη κατά ΝΔ και ΣΥΡΙΖΑ Αντιπαράθεση στη Βουλή για τη στάση της αστυνομίας, Η Καθημερινή, 11 Δεκεμβρίου 2009 Μιχάλης Χρυσοχοϊδης, "Εγώ δεν κάνω την προσευχή μου στο εικόνισμα του Στάλιν", Το Βήμα της Κυριακής, 13 Δεκεμβρίου 2009

Πηγή εικόνας: Διαδήλωση στην Αθήνα, 7-12-2009, φωτ. Μάριος Βαλασσόπουλος http://www.enet.gr/?i=news.el.gallery&id=338&m=47791#gallery-item-container