ασθενείς ή απορρίμματα...

Εφιάλτης στα Ψυχιατρεία: Γιατροί ή δεσμοφύλακες; «Βόμβα στο δικαστικό κατεστημένο αποτελούν αποκαλύψεις -καταγγελίες, στο Newstime Tv, του ψυχίατρου Διευθυντή στο Ψυχιατρικό Νοσοκομείο Αθηνών Αλέξανδρου Χαϊδεμένου, σύμφωνα με τις οποίες εγκληματίες, δολοφόνοι και κάθε λογής βαρυποινίτες που χαρακτηρίζονται ως άτομα με μειωμένο καταλογισμό δεν εκτίουν την ποινή τους μέσα στη φυλακή αλλά θα εγκλειστούν αναγκαστικά για τουλάχιστον τρία χρόνια σε ψυχιατρείο. Αυτό προβλέπει ο ποινικός κώδικας και κανένας δεν νοιάζεται για το ακαταλόγιστο του νόμου. Για παράδειγμα υπάρχει ασθενής που έχει κάνει 3 φόνους και παρά το γεγονός ότι υποβλήθηκε σε συνεχή φαρμακευτική αγωγή ούτε αναισθησία απέκτησε, ούτε τον εγκατέλειψαν οι παραλυτικές* του ιδέες και οι ψευδαισθήσεις». http://www.newstime.gr/?i=nt.el.article&id=21320

*[υποθέτω ότι λίγο η άγνοια, λίγο η βιάση, οι παραληρηματικές ιδέες... παραλύσανε]

Επέλεξα να συμπληρώσω την ανάρτηση με το video μολονότι το ρεπορτάζ, με τις υποδηλωτικές σκηνές και την υποβλητική μουσική, είναι τόσο χοντροκομμένο που δεν αποκρύπτει τίποτα από τις διαδικασίες αναπαράστασης ενός προβλήματος με τους όρους ταινίας thriller. Κι όμως, σ' αυτή η χοντροκομμένη αναπαράσταση ξετυλίγεται ένας ιδεολογικός λόγος που δίνει υπόσταση σε συλλογικούς φόβους απέναντι στην "άλογη βία" και τα ανύποπτα θύματά της -η αφήγηση περί "σχιζοφρενούς δολοφόνου", μ' άλλα λόγια. Ξετυλίγεται καθώς η ατομική περίπτωση γίνεται κατηγορία, ο δράστης 3 ανθρωποκτονιών μετατρέπεται σε δράστες, πολλούς δράστες, μέχρι που κορυφώνεται η αφήγηση στο ζήτημα της επικινδυνότητας και της αδυναμίας των ψυχιατρικών δομών να την ελέγξουν... Πώς ορίζεται, λοιπόν, το πρόβλημα; Εμβληματική η περιγραφή με τις δυο γυναίκες νοσηλεύτριες και τον σωματώδη τρόφιμο του ψυχιατρείου, εμβληματική και η αναφορά στην καταθλιπτική γυναίκα που θα πρέπει να συμβιώσει με επικίνδυνους ψυχασθενείς εγκληματίες, η αδύναμη γυναίκα απέναντι στον πιο ανεξέλεγκτο από τους κινδύνους, στο βαθμό που η απειλή προέρχεται από μη ένα έλλογο υποκείμενο που η επιστήμη δεν μπορεί να το "καταστείλει". Ποιο είναι, λοιπόν, το διακύβευμα, όταν οι όροι χάνουν το νόημά τους και ο άρρωστος δεν ορίζεται ως κάποιος που έχει ανάγκη ιατρικής φροντίδας αλλά ως παράφρων επικίνδυνος εγκληματίας, για τον οποίο αυτό που απαιτείται είναι αποτελεσματική φρούρηση;

Κι όμως, η ιατρική αυθεντία κάθε άλλο παρά υποχώρησε από τη διεκδίκηση ενός σημαντικού ρόλου στη διαχείριση του σώματος του παραβάτη του νόμου. Όσο κι αν αλλάξαν οι όροι από την εποχή που ο ανταγωνισμός μεταξύ νομικού και ιατρικού λόγου έμοιαζε με μάχη αμφίρροπη καθώς το υλικό της ανθρώπινης ψυχής ήταν πεδίο διεκδίκησης για την ανάδειξη του πιο έγκυρου φορέα της θεσμικής αλήθειας -από τα ωραιότερα βιβλία που μπορεί να διαβάσει κανείς γι' αυτό το θέμα είναι το Εγώ, ο Πιερ Ριβιέρ, του Μισέλ Φουκώ και ομάδας συνεργατών του. Ειδικά κατά τις τελευταίες δεκαετίες στο σώμα του εγκληματία ξαναρχίζουν να εγγράφονται διαγνώσεις και προγνώσεις επικινδυνότητας, περισπούδαστες μελέτες για τους λόγους που αυτό το κύτταρο της κοινωνίας βγήκε ελαττωματικό... Την εποχή του φλογερού έρωτα ανάμεσα στην νεογέννητη εγκληματολογία και την ήδη τότε γοητευτική ιατρική, οι διαγνώσεις συνεπάγονταν κι ένα ολόκληρο πλέγμα εξειδικευμένων μέτρων για το "άρρωστο κύτταρο" ["η κύρωση πρέπει να λειτουργεί ατομικά, σαν φάρμακο" έλεγε ο εκ των γεννητόρων της εγκληματολογίας Raffaele Garofalo].

Έλεγαν οι I. Taylor, P. Walton & J. Young για την γέννηση της εγκληματολογίας στο The New Criminology -τη ναυαρχίδα της κριτικής εγκληματολογίας:

"Ο βιολογικός ντετερμινισμός ασκεί μεγαλύτερη γοητεία από τον κοινωνιολογικό ντετερμινισμό επειδή εξαλείφει οποιοδήποτε υπαινιγμό ότι το έγκλημα μπορεί να είναι το αποτέλεσμα κοινωνικών ανισοτήτων: Το έγκλημα είναι κάτι που βρίσκεται στη φύση του εγκληματία και όχι μία δυσλειτουργία της κοινωνίας. Επιπλέον επιτυγχάνει την απόλυτη εξάλειψη της πιθανότητας κάποιας εναλλακτικής πραγματικότητας. Γιατί ο βιολογικά κατώτερος είναι συνώνυμος με τον α-κοινωνικό. Η ανάλυση εστιάζει στο άτομο που δεν μπορεί να είναι κοινωνικό. με αυτή την εξατομίκευση δεν αποτελεί απειλή για τη μονολιθική πραγματικότητα που αποτελεί το επίκεντρο του θετικισμού" (Taylor, Walton και Young 1973: 40)

Κύλισε πολύ νερό στ' αυλάκι έκτοτε, οι αντιλήψεις άλλαξαν, κάποια περίοδο αμφισβητήθηκε κι η έννοια της ιδιαίτερης εγκληματικής προσωπικότητας ενώ και η "ύβρις" ότι η επικινδυνότητα είναι ψευδοεπιστημονική έννοια κατάφερε να αποκτήσει σεβαστά ακροητήρια. Και, σαν να έπρεπε να κλείσει κάποια στιγμή ο κύκλος, ξαναγυρνάμε στο κύτταρο, μαθαίνουμε να διαβάζουμε την εγκληματική προδιάθεση στον γεννετικό κώδικα, ανακαλύπτουμε φάρμακα που θα κτυπήσουν το κακό στη ρίζα του, στον εγκέφαλο -οι λοιποί παράγοντες, οι κοινωνικές δομές στο απυρόβλητο...

Μόνο που στα σύγχρονα συμφραζόμενα, η "θεραπεία" έγινε πρόβλημα και όχι αίτημα -άσε που στοιχίζει και πολύ για να επιβαρύνουμε τους κρατικούς προϋπολογισμούς με μέτρα για τους "εγκληματίες", πόσο μάλλον για τους ψυχασθενείς εγκληματίες... Κάπως σαν να απορυθμίστηκε η αγορά: υψηλή παραγωγή διαγνώσεων, χαμηλή κατανάλωση θεραπειών. Και λοιπόν; Μήπως ήρθε πάλι η ώρα για την παλιά, καλή λοβοτομή που εξασφάλισε ένα Νόμπελ στον εφευρέτη της; Αν οι γιατροί χάνουν την υπομονή τους με τους "ακαταλόγιστους" -δείτε τον εκνευρισμό που αποπνέει ο λόγος του ψυχίατρου στο video-, αν λένε σε όλους τους τόνους "αυτούς δεν τους θέλουμε εδώ", αλλά δεν ξέρουμε να υπάρχουν άλλες δομές να τους υποδεχτούν -λίγες και απρόθυμες να "καούν" και οι εναλλακτικές δομές-, τότε τι αναμένεται γι' αυτούς τους ανθρώπους; Απ' τη στιγμή που τους ορίζουν ως πρόβλημα, ποια είναι η λύση; Να σβηστούν από τον χάρτη ως , κατά ιατρική διάγνωση, "χαμένες περιπτώσεις" γιατί ακόμα δεν βρέθηκε "θεραπεία" γι' αυτούς και, μέχρι να βρεθεί, τους περιμένει η χωματερή, με maximum της ελπίδας έναν θάνατο που να μην υπεβαίνει τα όρια της αντοχής τους στην οδύνη -μια ευγενής πράξη ευθανασίας!...

Μέχρι να πάψουμε μα ερευνούμε το "κύτταρο" και να στρέψουμε το βλέμμα απ' το "περιστατικό" στον άνθρωπο, στον άνθρωπο στην ολότητά του και όχι στο στίγμα του.