Φοβού τις αυτοεκπληρούμενες προφητείες

Διαβάζω τα μέτρα τα οποία λαμβάνονται ενόψει της επετείου του Πολυτεχνείου, τα οποία εξεικονίζουν για ακόμα μια φορά μια πολιορκημένη πόλη. Η συγκυρία περιλαμβάνει πλήθος Σχολών υπό κατάληψη μετά τα γεγονότα στο Οικονομικό Πανεπιστήμιο καθώς και την πρόσφατη κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου.

Με δυο λόγια, η αναμενόμενη πορεία, δια πολλαπλών αφηγήσεων, εμφανίζεται ως συνθήκη η οποία αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε ταραχές και διασάλευση της τάξης. Αν επιχειρήσουμε, λοιπόν, να δούμε το συμβολικό περιεχόμενο της πολιορκημένης πόλης, ένα από τα πιο σημαντικά στοιχεία  του είναι  αυτή καθεαυτή η εικόνα της και τα μηνύματα τα οποία τείνει να κοινοποιεί. Εάν η εικόνα, λοιπόν, συνοψίζει το μήνυμα της "επιβολής της τάξης" ως κάτι το οποίο είναι και εφικτό και επιθυμητό, ποιες είναι οι ειδικότερες νοηματοδοτήσεις που θα επιτρέψουν να φτάσει το συνολικό μήνυμα στους αποδέκτες; Στην εν λόγω συνθήκη,  προφανώς [ή μάλλον αναπόφευκτα όποια κι αν είναι η πρόθεση], την "επιβολή του νόμου και της τάξης" δεν την σηματοδοτεί μόνο η φυσική παρουσία των αστυνομικών δυνάμεων-στρατιωτάκια ακούνητα κι αγέλαστα παρατεταγμένα εντός ή πέριξ της πολιορκημένης ζώνης, διότι τα  «στρατιωτάκια» είναι πιθανότατο να δράσουν και να δράσουν κατά τρόπο που θα προκαλέσει αντι-δράσεις ή να ανακαλέσει μνήμες από τη νύχτα της 6 Δεκέμβρη 2008, καθώς ο υπουργός ασφαλείας μας την υπενθύμισε επιχειρώντας να αποσείσει τις ευθύνες και να τις μεταθέσει στους «συνήθεις ύποπτους» και στην αντιπολίτευση.  Στην απευκταία, όμως, αυτή την περίπτωση, θα ανατραπεί συνολικά το τοπίο της «τήρησης της τάξης», οπόταν και η υπερ-φυλασσόμενη πόλη θα μετατραπεί και πάλι σε περιοχή σε κατάσταση έκτακτης ανάγκης: Η ανάρμοστη εικόνα.

Η εικόνα, όμως, δεν μπορεί να είναι ανάρμοστη -ακόμα και εάν εκπληρωθεί η προφητεία των «έκτροπων»-, όπως δεν μπορεί να εμφανίζεται ανορθολογικός και ο σχεδιασμός που την παράγει.

Ποιο είναι, κατά συνέπεια, για μια ακόμα φορά το μήνυμα που εκπέμπεται; Μια πρώτη απάντηση θα μπορούσε να συναρτηθεί με τα νοήματα τα οποία ενδύεται η επιχειρούμενη αντιστροφή των ρόλων θύτη /θύματος  και την επίκληση της κατηγορίας του θυματοποιημένου φιλήσυχου πολίτη ή και της «ειρηνικής πορείας την οποία αμαύρωσαν κάποιοι με επεισόδια».  Και θα τολμούσα να πω ότι το ζήτημα δεν είναι ποιοτικό αλλά ποσοτικό, η πολιορκημένη πόλη δεν είναι πρωτοφανές φαινόμενο όσο κι αν μεταβάλλεται ποσοτικά ανάλογα με τη συγκυρία (ή, πιο σωστά, την νοηματοδότηση της συγκυρίας), η εικόνα αναπαράγεται και συντηρείται ως θέαμα ή ως τελετουργική υπενθύμιση τού ότι οι δυνάμεις είναι εσαεί διατεταγμένες κατά αυτόν τον συγκεκριμένο τρόπο, και ότι σε συμφέρει να είσαι πάντα από τη σωστή πλευρά των δράσεων και της πόλης.

Όμως προσοχή: όταν σκορπίζεις εύφλεκτα υλικά, προετοιμάζεις φωτιές. Και με τις φωτιές έχεις τις ίδιες πιθανότητες να κάψεις ή να καείς. Να διαρρήξεις, με άλλα λόγια, την εικόνα, πραγματικά ή συμβολικά και αναπόδραστα να φορτωθείς τις συνέπειες, όποιες κι αν είναι οι μιντιακές αφηγήσεις των γεγονότων.