Αφροδίτη Κουκουτσάκη
Από το κοινωνικό στο ποινικό κράτος.
Η Χρυσή Αυγή και οι συμβολικές λειτουργίες των ποινικών θεσμών*
Εισαγωγή
Ακροβατώντας εν πολλοίς ανάμεσα στη Χρυσή Αυγή και την αναπαράσταση της, θα πρέπει να διευκρινίσω ευθύς εξ αρχής ότι το παρόν κείμενο δε φιλοδοξεί να δώσει συνολικές ερμηνείες για την παρουσία της Χρυσής Αυγής στην ελληνική πολιτική σκηνή, καθώς το εγχείρημα αφορά καταστάσεις οι οποίες είναι ακόμα εν τω γίγνεσθαι, άρα ρευστές και μεταβαλλόμενες. Υπ’ αυτό το πρίσμα, θα παραμείνω σε ερωτήματα μάλλον, παρά στην παράθεση απαντήσεων τις οποίες δεν έχω.
Ως αφετηρία της προβληματικής μου, προκρίνω τη σύνδεση του αντικειμένου Χρυσή Αυγή με τις συμβολικές λειτουργίες των ποινικών θεσμών, ειδικότερα σε περιόδους οικονομικής και πολιτικής κρίσης. Πιο συγκεκριμένα, θα αναφερθώ σε διαδικασίες, οι οποίες προετοίμασαν το έδαφος για την εκρηκτική της άνοδο, γεγονός που συσχετίστηκε με τη βαθιά κρίση νομιμοποίησης του πολιτικού συστήματος. Με μια συνθήκη, δηλαδή, στην οποία οι ποινικές πρακτικές συνιστούν κρίσιμο πεδίο, όχι τόσο από την άποψη της καταστολής όσο από την άποψη του πολιτισμικού τους περιεχομένου.
Με βάση τα παραπάνω, στην πρώτη ενότητα του κειμένου θα αναφερθώ σε κάποια χαρακτηριστικά της Χρυσής Αυγής, τα οποία τη διαφοροποιούν από τους άλλους πολιτικούς σχηματισμούς της ελληνικής πολιτικής σκηνής, συναρτώνται κατ’ επέκταση με το ζήτημα της δυναμικής της ως κοινοβουλευτικού πλέον κόμματος: ειδικότερα και με άξονα τα ζητήματα της νομιμότητας και της νομιμοποίησης, θα διατυπώσω κάποια ερωτήματα τα οποία αφορούν τη σχέση της Χρυσής Αυγής με το υπάρχον πολιτικό σύστημα.
Στην δεύτερη ενότητα, θα γίνει αναφορά στην πολιτισμική ατμόσφαιρα η οποία ευνόησε την άνοδο της Χρυσής Αυγής. Δηλαδή στο, εν πολλοίς υφιστάμενο, αξιακό περιβάλλον το οποίο λειτούργησε και λειτουργεί ως μηχανισμός θεμιτής παραγωγής βίας απέναντι στον πολιτισμικά κατασκευασμένο Άλλο και με αναφορά στο οποίο θα μπορούσε να αναζητήσει κανείς τη νομιμοποίηση της δράσης και την αύξηση της εκλογικής (και όχι μόνον) επιρροής της Χρυσής Αυγής.
