ΠΑΡΙΣΙ 2005 - ΕΞΑΝΤΑΣ

Η σειρά «ΕΞΑΝΤΑΣ» παρουσιάζει το ντοκιμαντέρ με τον τίτλο «ΠΑΡΙΣΙ 2005». Ο «τυχαίος» θάνατος των δύο νέων παιδιών στο ΚΛΙΣΙ ΣΟΥΜΠΟΥΑ του ΠΑΡΙΣΙΟΥ στις 27 Οκτωβρίου, πυροδότησε το θερμό Νοέμβρη του 2005 στη ΓΑΛΛΙΑ. Και για την ανυποψίαστη διεθνή κοινή γνώμη, πίσω από τις στάχτες των χιλιάδων καμένων αυτοκινήτων, ξεπρόβαλε το φάντασμα μιας ΕΥΡΩΠΗΣ άγνωστης. Και μιας εξίσου άγνωστης ΓΑΛΛΙΑΣ που φροντίζει να κρατά καλά κρυμμένα τα εκατομμύρια των «δεύτερης διαλογής» πολιτών της. Ο «ΕΞΑΝΤΑΣ» σε μια Διεθνή δημοσιογραφική αποκλειστικότητα, κατάφερε να εισχωρήσει στα απροσπέλαστα γκέτο του ΠΑΡΙΣΙΟΥ, στην καρδιά των επεισοδίων. Και η κάμερα κατέγραψε την οργή των νεαρών που ασφυκτιούν χωρίς άλλη διέξοδο πέρα από τις κλοπές και τις πωλήσεις ναρκωτικών. Στην οθόνη εμφανίζεται για πρώτη φορά ο οπλισμός των «ταραξιών»: Μικρά πυροβόλα όπλα, περίστροφα, αυτόματα, κοντόκανες καραμπίνες. . . Οι νεαροί επιδεικνύουν φωτογραφίες τους με μυδραλιοβόλα… Κάτοχοι της Γαλλικής υπηκοότητας, γεννημένοι στη χώρα αλλά από γονείς μετανάστες, ΑΛΓΕΡΙΝΗΣ, ΜΑΡΟΚΙΝΗΣ ή ΣΕΝΕΓΑΛΙΚΗΣ καταγωγής, οι περισσότεροι «ταραξίες» είναι καταδικασμένοι να ζουν στο σκοτάδι των γκέτο, δέκα μόλις λεπτά από το κέντρο της Πόλης του Φωτός. Απομονωμένοι από την κοινωνική, πολιτική και πολιτιστική ζωή της χώρας εγκλωβίζονται στις cite, όπως λέγονται τα τεράστια μπλοκ πολυκατοικιών που περικυκλώνουν την πόλη. Τα οικοδομικά συγκροτήματα που είναι χτισμένα με αρχιτεκτονική τέτοια ώστε είναι εύκολο κανείς να μπει σε αυτά, αλλά σχεδόν αδύνατο να βγει… Η κάμερα φωτίζει τα πρόσωπα των ανήλικων εμπόρων ναρκωτικών των γκέτο, που επιδεικνύουν την πραμάτεια τους, δηλώνοντας «τυχεροί» που έχουν έστω και αυτή τη δουλειά. Παρεμβάλλεται, η συνέντευξη του κυρίου ΖΑΝ ΜΑΡΙ ΛΕΠΕΝ που δηλώνει ότι αν πάρει την εξουσία θα δημιουργήσει «100. 000 νέες θέσεις στις φυλακές». Και καταγγέλλει ως μια απ τις αιτίες των επεισοδίων τη «διάβρωση του σώματος των εκπαιδευτικών από τις αναρχικές ιδέες του Μάη του 68». Ενώ για τα αίτια των ταραχών μιλάει και ο Αρχισυντάκτης της Εφημερίδας MONDE DIPLOMATIQUE ΝΤΙΜΙΝΙΚ ΒΙΝΤΑΛ, καταγράφοντας τις ευθύνες που βαραίνουν την πολιτική ηγεσία, αλλά και τον «προοδευτικό πολιτικό κόσμο» που κωφεύει. Το ντοκιμαντέρ περιλαμβάνει ένα ακόμη «ντοκουμέντο της Γαλλικής Μεταναστευτικής πολιτικής» που προβάλλεται για πρώτη φορά στην τηλεόραση: Πρόκειται για την καταγραφή της εισβολής των CRS (των Γαλλικών MAT) σε ένα δημοτικό χώρο που κατέλαβαν άστεγοι Γάλλοι πολίτες-μετανάστες δεύτερης γενιάς στο ΜΟΝΤΡΕΙΓ στις 11 Οκτωβρίου 2005. Την κάμερα χειρίζεται ένας από τους «καταληψίες»… «Στη ΓΑΛΛΙΑ όταν κοιτάτε τηλεόραση, βλέπετε μόνο άσπρους. Έχετε την εντύπωση ότι η ΓΑΛΛΙΑ αντιπροσωπεύει μόνο άσπρους. Αλλά όταν βγαίνετε στο δρόμο βλέπετε όλα τα χρώματα» λέει η ΚΑΡΙΜΑ, μια από τα εκατομμύρια των πολιτών που κατοικούν στα γκέτο, αλλά κατάφερε να ξεφύγει απ τη μιζέρια και τον κοινωνικό τους αποκλεισμό. Αν και κάτοικος των γκέτο, δε συμμετείχε στα επεισόδια.  

 Στην ιστοσελίδα http://exandasdocumentaries.com/gr/documentaries/chronologically/2005-2006/151-paris-2005 μπορείτε να δείτε τα βίντεο του προγράμματος. Τα βρήκα τυχαία και χαίρομαι πολύ που μπορώ να τα δημοσιεύσω.

Την εποχή που συνέβαιναν τα γεγονότα στα προάστια του Παρισιού, με μια ομάδα προπτυχιακών φοιτητών του τμήματος Κοινωνικής Ανθρωπολογίας του Παντείου κάναμε ανάλυση της ειδησεογραφικής αφήγησής τους στα κεντρικά δελτία ειδήσεων της ΝΕΤ και του MEGA. Εκπληκτικές οι παρατηρήσεις των φοιτητών για την αναπαράσταση των γεγονότων και των πρωταγωνιστών τους στο δημοσιογραφικό λόγο αλλά μένω μόνον σε μια: κοινό στοιχείο σε ολόκληρο το υλικό ήταν η απουσία του υποκειμένου της εξέγερσης, το οποίο δεν εμφανίστηκε ποτέ ως πραγματικό πρόσωπο αλλά μόνον μέσα τη δράση του και, κυρίως, την απειλή από τη δράση του η οποία έμοιαζε να ξεφεύγει απ' τα προάστεια του Παρισιού, απ' την ίδια τη Γαλλία και ν' απλώνεται σαν φωτιά να κάψει όλη την Ευρώπη, ενώ η λέξη τρέλα ["μα είναι τρέλα!"] ακουγόταν συνεχώς για να υποστηρίξει το πολυπαιγμένο επιχείρημα ότι τα υποκείμενα της εξέγερσης δεν είχαν αιτήματα, ως εκ τούτου δεν μπορούσαν να υπάρξουν ως συνομιλητές της κυβέρνησης [επ' αυτού, θα ήθελα να παραθέσω τον επίλογο μιας από τις εργασίες, στην οποία ο Θωμάς Παπακωνσταντίνου δανείστηκε από τον Φουκώ για να μιλήσει για τα περίφημα "ανύπαρκτα" κίνητρα αναζητώντας αναλογίες ανάμεσα στη φυλακή των ευγενών όρων του "σωφρονισμού" και της "επανένταξης" και τη φυλακή των γαλλικών προαστίων: "Αλλά υπήρξαν και εξεγέρσεις ενάντια στις πρότυπες φυλακές, στα ηρεμιστικά, στην απομόνωση, ενάντια στα ιατρικά ή εκπαιδευτικά συστήματα […] Εξεγέρσεις αντιφατικές ενάντια στην εξαθλίωση, αλλά και ενάντια στην άνεση, ενάντια στους φύλακες αλλά και ενάντια στους ψυχίατρους […] Επρόκειτο, όμως, καθαρά για εξεγέρσεις σε επίπεδο σωμάτων, ενάντια στο ίδιο το σώμα της φυλακής. Ήταν η υλική της πραγματικότητα στο μέτρο που λειτουργεί σαν όργανο και σαν φορέας της εξουσίας. Ήταν όλη αυτή η τεχνολογία της εξουσίας πάνω στο σώμα, που η τεχνολογία της "ψυχής" - εκείνη των παιδαγωγών, των ψυχολόγων και των ψυχίατρων - δεν κατορθώνει ούτε να συγκαλύψει, ούτε ν' αντισταθμίσει, για τον απλούστατο λόγο ότι είναι η ίδια ένα από τα εργαλεία της" (Φουκώ, Επιτήρηση και Τιμωρία, 1976/ 1989:44)
Ένα χρόνο μετά, ζητήσαμε από τους συντελεστές του Εξάντα να παρουσιάσουν το δικό τους ντοκυμαντέρ για τα επεισόδια σε μια εκδήλωση στην οποία παρουσίασαν κι οι φοιτητές τις εργασίες τους. Το cd της εκπομπής που μου πρόσφεραν οι φίλοι από τον Εξάντα δυστυχώς έκανα το λάθος να το δανείσω σε συνάδελφο για να μην μου επιστραφεί ποτέ κι έτσι χάρηκα πολύ που με αφορμή τη δημοσίευση στο blog Aformi στις 17 Νοεμβρίου 2011, ξαναβρήκα αυτό το πολύτιμο υλικό, στο οποίο μιλάει το αφανές υποκείμενο του ειδησεογραφικού λόγου, οι εξεγερμένοι του Παρισιού