Δευτέρα 17 Δεκεμβρίου 2012

Κοινωνικό Εργαστήριο Θεσσαλονίκης: Ανοίγοντας το παρόν εναντίον της Χρυσής Αυγής



του Μιχάλη Μπαρτσίδη



Υπάρχουν γεγονότα αλλά και φαινόμενα στην πολιτική που «εισβάλλουν αιφνιδίως», διακόπτουν τη λογική που είχαμε για να σκεφτόμαστε τα πολιτικά πράγματα, προκαλώντας τουλάχιστον αμηχανία. Έξι μήνες μετά την εκλογική επιτυχία της Χρυσής Αυγής, την ορμητική είσοδο και διάχυσή της σε κάθε πόρο της κοινωνίας, μήπως άραγε είναι αργά για τα μουδιασμένα ερωτήματα «Ποιοι είναι αυτοί και από πού ήρθαν»; Να αφήσουμε τον χρόνο της ανάλυσης και να περάσουμε στον χρόνο της πρακτικής αντίδρασης; Το Κοινωνικό Εργαστήριο, πεπεισμένο ότι είναι απολύτως απαραίτητος ο συνδυασμός των δύο χρόνων, με διαγώνια αντίληψη για τη συγκυρία, διοργάνωσε τη διημερίδα «Αντικείμενο: Χρυσή Αυγή» (7-8.12.2012), με στόχο την κατανόηση του φαινομένου αλλά και τη διατύπωση πολιτικών προτάσεων για την αντιμετώπισή του. 

Φράνσις Μπέικον, “Αυτοπροσωπογραφία”, 1972
Διαφοροποιούμενοι από άλλες προσεγγίσεις που αναλύουν το φαινόμενο μόνο στην κεντρική πολιτική σκηνή, και εντάσσοντάς το σε ευρύτερες διαδικασίες αναδιάταξης της κοινωνίας, συνεργαστήκαμε με φίλους από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη που ανήκουν τυπικά σε διαφορετικούς χώρους. Ο κόσμος –μεγάλη η συμμετοχή νέων ατόμων– γέμισε επί δύο μέρες την αίθουσα του Μικρόπολις, προβληματίστηκε ομονοώντας αλλά και διαφωνώντας, με πολιτική ευγένεια και ήθος: πολύτιμη εμπειρία για όλους μας. Παρά την ετερότητα των απόψεων, έγινε δεκτό ότι η οικονομική κρίση λειτουργεί περισσότερο ως καταλύτης της εμφάνισης του ναζιστικού φαινομένου το οποίο ανάγεται σε μονιμότερες υπόγειες διαδικασίες και σημαδεύει ένα μετασχηματισμό της ίδιας της πολιτικής με την «άμα τη εμφανίσει» πρακτική βία που ασκεί.

Επιχειρήθηκε η κατανόηση των πολύπλοκων διαδικασιών του «γίγνεσθαι φασίστας» πέρα από το «κόμμα ΧΑ» και, συγχρόνως, τέθηκε το ερώτημα ποιος είναι ο ρόλος της στο σημερινό πολιτειακό καθεστώς, ποια η θέση της ανάμεσα στις υπόλοιπες δυνάμεις εξουσίας, πώς μεταλλάσει την κυριαρχικότητα. Αρκετά από τα ερωτήματα που έθετε το κείμενο-κάλεσμα(Κοινωνικό Εργαστήρι, Μαρία Μποντίλα) έμειναν μετέωρα. Ακούστηκαν όμως απόψεις που δεν επαναλαμβάνουν τις δανεικές ερμηνείες περί Βαϊμάρης, αλλά αναζήτησαν τις ιδιαιτερότητες της ελληνικής κατάστασης. Οι απαντήσεις επιχειρήθηκε να δοθούν: α) με την αναζήτηση της συνάντησης του ρατσισμού της Χρυσής Αυγής με αργόσυρτες θεσμικές και υλικές, πολιτισμικές διαδικασίες, όπως οι τεχνολογίες διαχείρισης της ασφάλειας και του κινδύνου (Αφροδίτη Κουκουτσάκη), ο ελληνικός εθνικισμός και η πολιτική κουλτούρα διαπλοκής μέσω πολιτικής ανθρωπολογίας (Φωτεινή Τσιμπιρίδου), β) με τη σύνδεση καπιταλισμού και φασισμού αλλά και της πολιτικής αντιμετώπισής του, με την επανάσταση (Σάββας Μιχαήλ) ή τη δημοκρατία (Ανδρέας Τάκης).

Χωρίς να απορριφθεί η κατεύθυνση του ενιαίου αντιφασιστικού μετώπου, θεωρήθηκε ότι δεν αρκεί, καθόσον δεν υπάρχουν και πολλά να αποκαλυφθούν: οι μάζες και τα άτομα που θέλγονται από την Χρυσή Αυγή γνωρίζουν ήδη τι κάνουν. Επίσης, η αναχαιτιστική λειτουργία των μετώπων δεν αποδείχθηκε πάντοτε επιτυχής. Επιδιώκοντας μια άλλη αφετηρία, την ενδυνάμωση του «γίγνεσθαι μη φασίστας» διερευνήσαμε θεσμικούς, πολιτιστικούς και πολιτικούς τρόπους με τους οποίους θα έπρεπε να εμπλουτιστεί μια σύγχρονη σύλληψη της αντιφασιστικής πολιτικής. Η διήμερη συζήτηση ανοίγει δρόμους διαχείρισης του «γίγνεσθαι φασίστας» μέσω μιας πολιτιστικής πολιτικής που προσβλέπει στην αλλαγή αυταρχικών αφηγημάτων για τη σχέση ημών-άλλων: συνεργασίες με καλλιτέχνες για οργάνωση δράσεων πολιτισμικής κριτικής, ντοκιμαντέρ κλπ. Επίσης, ανταλλαγές πληροφοριών και εμπειριών για τις αντιδράσεις από τα κάτω και η προώθηση δράσεων αλληλεγγύης (στα σχολεία πάνω απ’ όλα [ΕΛΜΕ], αντίδραση στη βία και παροχή νομικής βοήθειας ή ψυχολογικής υποστήριξης [ΝΑFΤΑ Κωνσταντίνος Τσιτσελίκης] και, κυρίως, το μοντέλο αλληλεγγύης των Κοινωνικών Ιατρείων [Θοδωρής Ζδούκος], που έλαβε την ενεργή υποστήριξη των συνδέσμων του ΠΑΟΚ), ως απάντηση στις πρακτικές αποκλεισμού της Χρυσής Αυγής.

Τη δεύτερη μέρα, η παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Ψαρρά Η Μαύρη Βίβλος της Χρυσής Αυγής από τον ίδιο, την Άννα Κωστούλα και τον Γρηγόρη Τσιλιμαντό αποτέλεσε πρακτικά τον κοινό τόπο αναφοράς αντεξουσιαστών-Εργαστηρίου, παρά τις αποκλίσεις τους. Ο συγγραφέας ανέφερε ότι η επίθεση νομιμότητας κατά της Χρυσής Αυγής είχε κάποια άμεσα αποτελέσματα. Αντιδρούν διότι το φοβούνται, και επικαλούνται, με τη σειρά τους, τον νόμο! Παρότι δεν είναι δυνατόν να απαγορευτεί η Χρυσή Αυγή ως κόμμα, έχει μεγάλη σημασία να καταδικαστούν συγκεκριμένα άτομα για εγκληματικές ενέργειες. Το να εγγραφεί ως παράνομη συμμορία δεν είναι απλώς νομικό ζήτημα, αλλά άμεσα πολιτικό. Κατά την γνώμη του, ήταν λάθος της Αριστεράς να μην εκμεταλλευτεί την κίνηση Βενιζέλου που πλήττει την θεωρία των δύο άκρων, αναγνωρίζοντας εμπράκτως μόνο ένα άκρο, τη ναζιστική ακροδεξιά.

Αν λοιπόν, η αντιδημοκρατική-αντεπαναστατική τάση-Χρυσή Αυγή «πνίγει το παρόν», διαθέτουμε μερικές ιδέες δράσης για να το διανοίξουμε και πάλι προς το μέλλον, αποφεύγοντας ένα νέο φαύλο κύκλο βίας και αίματος με το «θάρρος του σώματός» μας.

Ο Μιχάλης Μπαρτσίδης συμμετέχει στο Κοινωνικό Εργαστήριο
 

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου